Vitaliteit

Vitaliteit omvat vanuit onze visie de algemene fitheid van een persoon, zowel fysiek als mentaal. Wil je de algemene fitheid van een mens verbeteren, dan is dit uiteraard geen onbegonnen werk. Echter, behelst dit (vaak) wel een langzaam en iteratief proces van vallen en opstaan. Om dit proces van vallen en opstaan te analyseren, is de connectie tussen de psyche en de biologie van de mens van belang.

Volgens Freud (2009) bestaat de menselijke psyche (geest) uit een ingewikkeld web van gebeurtenissen en processen. Het grootste deel van deze processen gebeuren zonder dat we hier controle over hebben. 95% van deze processen speelt zich namelijk af in ons onderbewuste (Dispenza, 2014; Hill, 1937; Lipton, 2019). Dit betekent dat we met onze bewuste geest, de overige 5%, zeer beperkte controle hebben over hoe we ons gedragen. Wil je je gedrag aanpassen en gezonder gaan leven om zo je algemene fitheid te verbeteren, dan speelt ook je onbewuste geest hier in een rol.

Maar wat is dat eigenlijk, je ‘onbewuste geest’? Dispenza (2014) stelt dat het lichaam, of eigenlijk ‘de geest,’ continu signalen naar de hersenen stuurt. Ons onderbewuste deel van ons brein zit vol met opgeslagen programma’s en overtuigingen die zich iedere dag opnieuw afspelen. Bijvoorbeeld gewoontes en gedragingen die als automatische processen verlopen.

Lipton (2014) noemt het onderbewuste een her-programmeerbare harde schijf met geprogrammeerde stimulus-respons gedragingen. Skinner (1976) noemt dit in zijn theorie ook wel conditionering. Ons onderbewuste is dus eigenlijk ook in zekere mate aangeleerd (of geconditioneerd), wat betekent dat we hier wèl invloed op hebben, maar dat dit zeer moeizaam gaat.

Als je dus verandering wilt aanbrengen in je algemene fitheid dan zal je door jezelf worden tegengewerkt. Je onbewuste geest gaat er namelijk met 95% invloed voor zorgen dat het vaste programma zal worden afgespeeld, ook al wil jij met je bewuste geest (5% invloed) iets anders. Dit maakt dat het verbeteren van je algemene fitheid een langzaam en iteratief proces van vallen en opstaan is. Je staat namelijk voor de uitdaging je geconditioneerde programma(s) te herschrijven.

Fysieke gesteldheid

De fysieke gesteldheid betreft de lichamelijke gezondheid en het lichamelijk functioneren. Wanneer er lichamelijke factoren zijn die werkzaamheden in de weg zitten, is het belangrijk om deze bespreekbaar te maken. Juíst onderwerpen die voor de hand liggen, de spreekwoordelijke ‘elephant in the room’, worden soms vermeden omdat het zichtbare kwetsbaarheden zijn. De desbetreffende persoon heeft toch immers zelf al weet van zijn probleem? Desalniettemin kan het juist zeer bevrijdend en erg waardevol zijn om open met elkaar in gesprek te gaan over onze fysieke gesteldheid.

Complicaties worden vaak gezien als gevoelige onderwerpen waar we het liefst ze ver mogelijk vandaan blijven. Dit komt omdat we bang zijn om veroordeeld te worden. Als je hier goed over nadenkt, is het oordeel waarvan we denken dat anderen over ons zullen hebben, eigenlijk een verkapt zelf-oordeel. We vullen namelijk zelf de mening van de ander over ons in.

Mentale gesteldheid

De mentale gesteldheid heeft een ongelofelijk grote impact op ons functioneren. Het is een gecompliceerde factor, omdat de mentale gesteldheid niet direct zichtbaar is, zoals een gebroken been. Wanneer het niet goed gaat, is men vaak bang om niet begrepen te worden, door een gebrek aan tastbaar ‘bewijs’ en kennis over het onderwerp. Het bespreken van mentale problematiek wordt daarom vaak vermeden en we schamen ons omdat we bang zijn voor afwijzingen en een oordeel van anderen.

Neem bijvoorbeeld ADD. Het hebben van ADD staat niet op iemands voorhoofd beschreven, maar gedragskenmerken zoals uitstelgedrag, chaotisch/vergeetachtig, afdwalen in gedachten tijdens gesprekken en regelmatig te laat komen zijn wel degelijk zichtbaar. Deze gedragingen kunnen tot (extreme) ergernissen leiden en bij onwetendheid krijgt iemand al snel de stempel slordig, gemakzuchtig en chaotisch (NRC, 2017). Kenbaar maken dat deze gedragingen een oorzaak hebben, anders dat je persoonlijkheid, kan voor meer begrip zorgen. Echter is het niet altijd verstandig je bevindingen met je werkgever te delen, aldus de Bruine.