Drive

Hoe komt het dat we dagelijks uit bed stappen nadat we wakker worden? Waarom blijven we niet gewoon de hele dag lekker warm onder de dekens liggen en wat zorgt ervoor dat we naar ons werk gaan, naar school gaan of andere activiteiten uitvoeren gedurende de dag? Waar komt de drang vandaan om in beweging te komen en wat maakt dat we doen wat we doen? Kort gezegd komt dit door de Drive die we hebben. Dit noemen we ook wel onze motivatie.

Maar wat is dat eigenlijk "motivatie"? Om hier antwoord op te kunnen geven gaan we terug in de tijd en nemen we je mee in de ontwikkeling van motivatie, die parallel ligt aan de ontwikkeling van de mens. Dit doe ik door voornamelijk het werk van Daniel H. Pink aan te halen en deze aan te vullen met behulp van andere theorieën. Aan het einde van het artikel geef ik nog een eigen toevoeging aan de theorie van Daniel H. Pink. Het artikel is als volgt opgedeeld:

1. Het stenen tijdperk (motivatie 1.0)
2. Belonen en straffen (motivatie 2.0)
3. Autonomie, Meesterschap en Zingeving (motivatie 3.0)
4. Verbinding (motivatie 3.1)

Dit komt omdat we samen met de apen een gemeenschappelijke voorouder hebben. Vanuit de evolutietheorie van Darwin bezien zijn we miljoenen jaren geleden als organismen uitgegroeid tot de mens van vandaag. Wij, de mensen, hebben samen met apen een gemeenschappelijke voorouder die er vermoedelijk aap- en mensachtig heeft uitgezien. Dit verklaard dus waarom het gedrag van de Neanderthalers vergelijkbaar is met het gedrag van apen. De uitspraak ‘Survival of the fittest’, die afkomstig is van Herbert Spencer en later overgenomen door Darwin, verklaart deze ontwikkeling van de mens. De uitspraak betekent dat de organismen die zich het beste aanpassen aan hun omgeving, dus niet de fitste, zullen blijven overleven en omdat onze wereld (omgeving) altijd in beweging en ontwikkeling is, zal de mens zich constant blijven aanpassen oftewel, zich blijven ontwikkelen. Zodoende is ook onze Motivatie/Drive in ontwikkeling en groeide die mee met de ontwikkeling van de mens.

Belonen en straffen

Toen we in het prehistorische tijdperk steeds meer en vaker te maken kregen met sociale interacties en we in steeds groter wordende groepen begonnen te leven, werd onze wereld aanzienlijk complexer en ontstond er de noodzaak tot verandering. Gedrag, puur en alleen vanuit het biologische systeem motivatie 1.0 werd onhoudbaar. Het werd onacceptabel om ons alleen maar vanuit instinct te gedragen en anderen te bestelen van bezit en voedsel. De mens begon meer te worden dan alleen maar impulsief gedrag gebaseerd op overleven en met de tijd evolueerden we naar motivatie 2.0. De gedragingen die bij motivatie 2.0 horen zijn gedragingen die afkomstig zijn vanuit de motivatie om beloond te worden en straffen te ontlopen. We gedroegen ons dus niet meer alleen vanuit de drang om te overleven, maar we gingen ons nu dusdanig gedragen zodat we beloond werden en we straffen ontliepen.

Net zoals je dieren in beweging krijgt door ze te belonen met voedsel of te straffen met een stroomstootje, krijg je dus ook mensen in beweging door ze bijvoorbeeld te belonen met een salaris of ze te straffen met sancties bij ongewenst gedrag. Dit systeem werkte prima en heeft bijgedragen aan gigantische economische ontwikkeling maar zo rond 1950 kwam daar verandering in. Het idee dat de mens meer drijfveren heeft dan alleen maar het zoeken naar beloningen en het ontlopen van straffen ontwikkelde zich door de opkomst van de humanistische psychologie en dat bleek een succes te zijn. Motivatie 2.1 was geboren, dachten we...

Eigenlijk was het slechts een minimale upgrade van het vorige besturingssysteem. De mens heeft inderdaad wellicht meerdere drijfveren werd er gezegd, maar belonen en straffen was toch echt de enige echte manier om mensen in beweging te krijgen en veel veranderde er dus ook niet met betrekking tot het motiveren van de mens. Vandaag de dag blijkt voor simpele taken het besturingssysteem 2.0 perfect te werken, maar wanneer de taken ingewikkelder worden en er meer conceptueel of creatief nagedacht moet worden, dan faalt het desastreus. Tijd voor een echte upgrade dus wat betreft het motiveren en aansturen van mensen, want de mens zelf heeft zich inmiddels al ontwikkeld naar het besturingssysteem 3.0!

Motivatie 3.0

Volgens Pink is het dus tijd voor een upgrade over onze ideeën wat betreft het aansturen en motiveren van mensen, want de mens heeft zich inmiddels verder ontwikkeld. De steeds complexer wordende wereld is niet meer hetzelfde en ook wij, de mensen, zijn niet meer hetzelfde als duizenden jaren geleden. We hebben andere beweegredenen gevonden om uit bed te komen, om naar ons werk te gaan of om jaren lang te gaan studeren. Pink omschrijft drie elementen die voor ons vandaag de dag ontzettend belangrijk zijn met betrekking tot onze motivatie. Bij een gebrek aan deze elementen in onze omgeving, zal het voor ons steeds moeilijker worden om gemotiveerd uit bed te komen en zal ons echte potentieel, volledig onbenut blijven. Hij omschrijft de elementen als volgt:

Autonomie; een zeer belangrijke voorwaarde voor motivatie 3.0. De mens moet het gevoel hebben om zelf de controle te hebben over hun eigen leven. Ook tijdens het werken zal de mens aanzienlijk beter gaan presteren als ze zelf de regie hebben over wat ze doen, wanneer ze het doen, met wie ze het doen en hoe ze het doen.

Meesterschap; is de tweede belangrijke voorwaarde voor motivatie 3.0. Het betekent niets meer dan het streven naar verbetering in datgene wat je doet en wie je bent. Hiervoor moet je echter zeer betrokken zijn bij wat je doet, een flinke doses passie en doorzettingsvermogen hebben en je er bewust van zijn dat volledige meesterschap een onbereikbaar doel is. Het is een infinite game die je speelt zoals Simon Sinek het zou kunnen zeggen. Een onbereikbaar doel hebben maakt het van tijd tot tijd zowel frustrerend als zeer aantrekkelijk. Daarnaast is het essentieel om een flow te ervaren bij het uitvoeren van taken of activiteiten waarover je meesterschap wilt verwerven. Flow betekent dat de activiteit je voldoende uitdaging biedt zodat je je niet gaat vervelen en het niet te moeilijk is waardoor je gefrustreerd raakt.

Zingeving; betekent veel voor de mensen in de 21e eeuw. Het motiveert ons om vanuit onszelf in beweging te komen en dagelijks naar ons werk te gaan. We willen bijdragen aan de maatschappij en de wereld. We willen betekenisvol werk verrichten en we willen bij bedrijven werken die, naar ons eigen idee, een groter doel nastreven. Voor organisaties betekent dit dat alleen maar winst maken niet langer het doel mag zijn, maar dat het streven naar winst een middel moet zijn om de hogere doelen te bereiken.

Motivatie 3.1

Naast de drie elementen autonomie, meesterschap en zingeving die ons motiveren om te doen wat we doen, denk ik zelf dat er nog een vierde element is die van cruciaal belang is als het gaat om motivatie. Sterker nog, ik ben er van overtuigd dat dit hedendaags wellicht één van de meest essentiële voorwaarden is waarvoor wij ons bed uit willen komen, om vervolgens ergens te gaan werken waar we ook nog eens voor een langere tijd zouden willen blijven werken. Waarom dit element tegenwoordig juist zo ontzettend belangrijk is, komt omdat we dit jaren geleden zijn kwijtgeraakt en we vandaag de dag in een moordend tempo toewerken naar een zeer complex en gevaarlijk systeem. Door de technologische revolutie, de opkomst van het internet en de uitvinding van de smartphone is onze wereld nog nooit zo verbonden geweest en tegelijkertijd zijn we nog nooit zo eenzaam geweest. Hedendaags leven we grotendeels in onze eigen wereld, we creëren onze eigen bubbel en hierdoor raken we vervreemd van elkaar en van de buitenwereld. Vanwege deze reden dat ik denk dat we onbewust streven naar verbinding en hebben we verbondenheid zeer hoog in het vaandel staan als het gaat om onze carrièrewensen en de invulling van onze dagelijkse activiteiten. Waar we onze kostbare tijd aan besteden heeft alles te maken met de verbinding die we voelen met de mensen om ons heen en op de werkvloer. Mensen zijn enorme sociale wezens die de noodzaak voelen om ergens bij te willen horen, we willen onderdeel zijn van een groep en uit onderzoeken blijkt zelfs dat we door eenzaamheid langzaam maar zeker kunnen afsterven.

Uiteraard is dit slechts een theorie, deels zonder wetenschappelijke bewijzen, maar het komt niet zomaar uit de lucht vallen. Kijk maar eens naar je eigen leven en het leven om je heen. We hebben allemaal wel eens in een groep gezeten waarin het voelde alsof het je eigen familie was. Je had meer voor elkaar over en je tolereerde ook meer van elkaar. De energie die het je kostte kreeg je dubbel en dwars weer terug door het gevoel van verbondenheid. Je ziet tegenwoordig steeds meer vrijwilligersgroepen, sportclubs, studiegroepen en zelfs organisaties met werkgroepen waarin deze cultuur van verbinding en verbondenheid de toon zet. De wereld om ons heen is in beweging en flink ook. Tegenwoordig zoeken we niet alleen meer buiten kantoortijden naar een groep om bij te horen, maar willen we ook tijdens kantoortijden bij een groep horen. We beseffen ons immers dat we daar het grootste deel van onze tijd doorbrengen en daarom zijn we nu gemotiveerder dan ooit, om een werkplek te zoeken of te creëren waarin we samen onze doelen nastreven.